Κατηγορία: Τέχνη

Maya Plisetskaya η απόλυτη πρώτη μπαλαρίνα

H Maya Plisetskaya Mikhailovna (1925 – 2015) είναι θρυλική Πρίμα Μπαλαρίνα και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στο χώρο του μπαλέτου. Η Maya Plisetskaya χόρευε την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης μαζί με τη διάσημη μπαλαρίνα Galina Ulanova  και έλαβε τον τίτλο της Απόλυτης Πρίμα Μπαλαρίνας του Μπαλέτου Bolshoi το 1960.

Maya PlisetskayaΤα πρώτα χρόνια

Η Maya Plisetskaya γεννήθηκε 20 Νοεμβρίου 1925 στη Μόσχα από Εβραϊκή  οικογένεια. Πήγε σχολείο στο Spitzbergen, όπου ο πατέρας της εργαζόταν ως μηχανικός και διευθυντής ορυχείων.

Το 1938, ο πατέρας της Michael Plisetski εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια των Σταλινικών εκκαθαρίσεων, πιθανόν επειδή είχε προσλάβει έναν φίλο του, ο οποίος ήταν γραμματέας του Leon Trotsky. Η μητέρα της Rachel Messerer-Plisetskaya, μια ηθοποιός του βωβού κινηματογράφου, συνελήφθη και εστάλη σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στο Καζακστάν, μαζί με τον 7 μηνών μωρό αδελφό της Maya. Κατά συνέπεια η Maya υιοθετήθηκε από τη θεία της (αδελφή της μητέρας της), την μπαλαρίνα Sulamith Messerer, μέχρι την απελευθέρωση της μητέρας της το 1941.

Η Maya σπούδασε χορό με καθηγήτρια τη μεγάλη μπαλαρίνα της αυτοκρατορικής σχολής, Elizaveta Gerdt. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή του Θεάτρου Bolshoi σε ηλικία μόλις 11 ετών. Το 1943, αποφοίτησε από τη χορογραφική σχολή και εντάχθηκε στο Μπαλέτο Bolshoi, με το οποίο χόρευε μέχρι το 1990.

maya-plisetskayaΚαριέρα

Από την αρχή η Maya Plisetskaya ήταν μία μπαλαρίνα που ξεχώριζε. Πέρασε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στο corps de ballet  μετά την αποφοίτησή της και σύντομα προήχθη σε σολίστ. Τα λαμπερά κόκκινα μαλλιά της και η εντυπωσιακή της εμφάνιση δημιουργούσαν μια γοητευτική εικόνα εντός και εκτός σκηνής. Τα μακριά της χέρια της είχαν μια πλαστικότητα που ακόμα και σήμερα παραμένει αξεπέραστη. Η ερμηνεία της στον «Θάνατο του Κύκνου», ένα σύντομο μπαλέτο που έγινε διάσημο από την μπαλαρίνα Anna Pavlova, την έκανε να ξεχωρίσει. Η Maya επίσης φημιζόταν για το ύψος των αλμάτων της, την εξαιρετική ευελιξία της, την τεχνική δύναμη και τη χάρη του χορού της. Έχει διακριθεί τόσο στο Adagio όσο και στο Allegro, κάτι το οποίο είναι ασυνήθιστο σε χορευτές.

Παρά την φήμη που είχε αποκτήσει, η Maya δεν αντιμετωπιζόταν σωστά από τη διοίκηση του Bolshoi. Ήταν Εβραία μέσα σε ένα αντι-Σημιτικό κλίμα, η οικογένειά της είχε εκκαθαριστεί κατά τη διάρκεια της Σταλινικής εποχής και η προσωπικότητά της ήταν προκλητική, οπότε δεν της έδιναν την άδεια να περιοδεύσει έξω από τη χώρα για έξι χρόνια μετά την ένταξή της στο Μπαλέτο Bolshoi. Ήταν περιορισμένη μέχρι το 1959 που ο Nikita Khrushchev της επέτρεψε να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Έτσι η Plisetskaya θα μπορούσε να περιοδεύσει διεθνώς. Οι ικανότητες της άλλαξαν τον κόσμο του μπαλέτου καθώς έθεσε υψηλότερα πρότυπα τόσο σε ότι αφορά την τεχνική λαμπρότητα όσο και σε ότι έχει να κάνει με τη δραματική παρουσία για τις μπαλαρίνες.

Στους δημοφιλέστερους ρόλους της Maya ανήκουν οι: Odette/Odile στη Λίμνη των Κύκνων (1947) και Aurora  στην Ωραία Κοιμωμένη (1961). Το 1958  τιμήθηκε με τον τίτλο του Καλλιτέχνη του Λαού της ΕΣΣΔ και παντρεύτηκε τον κορυφαίο συνθέτη Rodion Shchedrin.

Maya PlisetskayaΤο 1960 η Galina Ulanova εγκατέλειψε τη σκηνή και κατ’ επέκταση η Maya Plisetskaya έλαβε τον τίτλο της Απόλυτης Πρίμα Μπαλαρίνας του Θεάτρου Bolshoi. Έπαιξε την Πριγκίπισσα Tverskaya στη Σοβιετική τηλεοπτική παραγωγή του έργου «Άννα Καρένινα». Το 1971 ο σύζυγός της και συνθέτης Rodion Shchedrin, έγραψε ένα μπαλέτο με το ίδιο θέμα, στο οποίο θα έπαιζε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το μπαλέτο «Anna Karenina» ήταν επίσης η πρώτη της απόπειρα στη χορογραφία. Μπαλέτα για εκείνη δημιούργησαν οι χορογράφοι: Yury Grigorovich, Roland Petit, Alberto Alonso και Maurice Béjart.

Κατά τη δεκαετία του 1980 η Plisetskaya και ο Shchedrin αφιέρωσαν πολύ χρόνο στο εξωτερικό, όπου εκείνη εργάστηκε ως καλλιτεχνική διευθύντρια  του Μπαλέτου της Όπερας της Ρώμης (1984-1985) και έπειτα του Εθνικού Μπαλέτου της Ισπανίας στη Μαδρίτη (1987- 1989). Σε ηλικία 65 ετών αποσύρθηκε από το Μπαλέτο Bolshoi. Στα 70α γενέθλιά της, έκανε το ντεμπούτο της στο μπαλέτο που ο Béjart χορογράφησε γι ‘αυτήν με τίτλο «Ave Maya». Από το 1994, είναι πρόεδρος στους ετήσιους διεθνείς διαγωνισμούς μπαλέτου που ονομάζονται Maya. Το 1996 διορίστηκε Πρόεδρος του Αυτοκρατορικού Ρώσικου Μπαλέτου (Imperial Russian Ballet).

Στα 80ά της γενέθλια, οι Financial Times έγραψαν χαρακτηριστικά για εκείνη: «Η Maya ήταν και εξακολουθεί να είναι μια σταρ, ένα ιερό τέρας του μπαλέτου, η τέλεια επιτομή για τη θεατρική δόξα, ένα φωτεινό, λαμπερό ορόσημο σε έναν κόσμο που ολοένα και περισσότερο εκλείπουν τα μεγάλα αστέρια, μια ομορφιά στον κόσμο της γοητείας».

Έφυγε από τη ζωή στις 2 Μαΐου 2015 σε ηλικία 89 ετών από καρδιακή προσβολή στη Γερμανία.

maya_plisetskayaΒραβεία και τιμητικές διακρίσεις

Η Maya Plisetskaya έχει τιμηθεί πολλές φορές για τις ικανότητές της:

Πρώτο βραβείο, Διεθνής Διαγωνισμός Βουδαπέστης (1949)

Βραβείο Anna Pavlova, Ακαδημία Χορού του Παρισιού (1962)

Βραβείο Λένιν (1964)

Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1985)

Chevalier de la Légion d ‘honneur (Γαλλία, 1986)

Βραβείο Θριάμβου, 2000

Praemium Imperiale (Ιαπωνία, 2006)

Τάγμα της Τιμής για την Πατρίδα

1η κατηγορία (20 Νοεμβρίου 2005) – για την εξαιρετική συμβολή της στην ανάπτυξη της εγχώριας και διεθνούς χορογραφικής τέχνης και για πολλά χρόνια δημιουργικής δραστηριότητας

2η θέση (18 Νοεμβρίου 2000) – για την εξαιρετική συμβολή της στην ανάπτυξη της χορογραφικής τέχνης

3η τάξη (21 Νοεμβρίου 1995) – για την εξαιρετική συμβολή της στον εθνικό πολιτισμό και στη σύγχρονη χορογραφική τέχνη

4η τάξη (9 Νοεμβρίου 2010) – για την εξαιρετική συμβολή της στην ανάπτυξη της εθνικής κουλτούρας και της χορογραφίας και για πολλά χρόνια δημιουργικής δραστηριότητας

Τρία Τάγματα του Λένιν (1967, 1976, 1985)

Τιμώμενος Καλλιτέχνης της RSFSR (1951)

Καλλιτέχνης του Λαού RSFSR (1956)

Καλλιτέχνης του Λαού ΕΣΣΔ (1959)

Τάγμα Γραμμάτων και Τεχνών (Γαλλία, 1984)

Τάγμα των Αξιών στη Λιθουανία (2003)

Τάγμα της Ισαβέλλας της Καθολικής (Ισπανία)

Τάγμα του Μεγάλου Δούκα της Λιθουανίας Gediminas

Τάγμα του Ανατέλλοντος Ηλίου , 3η τάξη (Ιαπωνία, 2011)

Premium “Russian National Olympus” (2000)

Βραβείο Prince of Asturias (Ισπανία, 2005)

MΑΡΙΑ ΚΥΝΗΓΟΥ

Λίλλυ Βελισσαρίου

έφυγε Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2015 από κοντά μας.
Μεγάλη δασκάλα μας στην μουσικοκινητική αγωγή ή όπως λέγαμε εμείς στην ρυθμική, που ήταν υποχρεωτικό μάθημα ύλης του Υπουργείου πολιτισμού για την εκπαίδευση και το επαγγελματικό δίπλωμα καθηγητή χορού.
Ώρες περνούσαμε να μελετάμε τον ρυθμό και την κίνηση με τον τρόπο που εκείνη μας έμαθε…

maria-kunigou-flampoura1444286664Δίπλωμα Σχολής Πράτσικα αναγνωρισμένης από το κράτος (Γυμναστική, Ρυθμική, Μουσική, Χορός). Πτυχίο πιάνου (Εθνικό Ωδείο). Μεταπτυχιακές σπουδές σε θέματα του ενδιαφέροντός της (Γυμναστικής, Ρυθμικής, Φλογέρας Συστήματος ORFF και DALCROZE) στη Σουηδία, Δανία, Αγγλία, Βέλγιο και Αυστρία. Ειδικεύτηκε στη μελέτη προβλημάτων της Ρυθμικής Αγωγής, της κίνησης και της μουσικής των μικρών παιδιών (προσχολικής και παιδικής ηλικίας). Ανήκε στην ομάδα εργασίας για τα μουσικά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, στην ομάδα εργασίας για θέματα που αφορούν τον Ελληνικό χορό και ήταν ειδική σύμβουλος στην ομάδα εργασίας για τον καταρτισμό του προγράμματος της ψυχοκινητικής αγωγής και δραστηριοτήτων της προσχολικής ηλικίας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. maria-kynhgoy-thumb-extra_largeΕπίσημα προσκαλεσμένη από το Υπουργείο Πρόνοιας και Κοινωνικών Υπηρεσιών της Σουηδίας και βέβαια με την ομόφωνη γνώμη του Υπουργείου Παιδείας, να διδάξει σε δεκαπενθήμερα σεμινάρια Ρυθμικής στη Σχολή Νηπιαγωγών Στοκχόλμης και Γκέτεμποργκ και ακόμα από τον μουσικό οργανισμό ΥΑΜΑΗΑ στο Παρίσι να δείξει και να διδάξει μέρος από τις δραστηριότητές της. Συνεργάστηκε με το τμήμα Λαϊκής Τέχνης του Μουσείου Μπενάκη και έγραψε το βιβλίο οδηγό για παιδιά Λαϊκή Τέχνη. Επαγγελματική δραστηριότητα: Δίδαξε στη Σχολή Πράτσικα, στη μετεκπαίδευση των Νηπιαγωγών της Μαρασλείου δημοτικής Εκπαιδεύσεως και στη Σχολή Μωραϊτη. Δίδαξε το μάθημα της Ρυθμικής, του αυτοσχεδιασμού και χορογραφίας στις Ανώτερες Ιδιωτικές επαγγελματικές σχολές χορού, στην Κρατική Σχολή Ορχηστρικής Τέχνης. μαρια κυνηγούΤο μάθημα της ρυθμικής και της διδακτικής της κίνησης για παιδιά από 4-12 χρονών στη σχολή Νηπιοβρεφοκομίας των ΤΕΙ. Στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και της Πάτρας το μάθημα της ειδικοτητάς της. (Παιδαγωγικό τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και τμήμα Νηπιαγωγών). Διδάσκει μουσική και κίνηση στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν όπου και συνεργάζεται με αυτό το θέατρο στα χορογραφικά θέματα. (Αρχαίο και σύγχρονο δραματολόγιο). Ενδεικτικά ανεφέρονται οι χορογραφίες: Πέρσες, Ορέστεια, Βάκχες, Φιλοκτήτης, Ιππής, Σφήκες, Λυσιστράτη κ.λ.π. Διδάσκει το μάθημα της προωδειακής μουσικής για παιδιά 3 1/2-6 χρονών στο ωδείο Φ. Νάκας. ΄Εχει εκδόσει βιβλία και κασέτες για παιδιά και εκπαιδευτικούς ( Εκδοτικός Οίκος Ερμής και Φ. Νάκας).

Kazuo Ohno Ο χορευτής που σταμάτησε να χορεύει μπροστά σε κοινό στα 100 του χρόνια

από τη Λίλλυ ΒελισσαρίουKazuo Ohno

Ο Kazuo Ohno, γεννήθηκε στο Hokkaido της Ιαπωνίας, στις 27 Οκτωβρίου το 1906.
Μετά την αποφοίτησή του το κολέγιο, εργάστηκε ως καθηγητής φυσικής αγωγής στο Kanto Gakuin High School, ένα ιδιωτικό χριστιανικό σχολείο στη Γιοκοχάμα. Εκεί εκπαιδεύτηκε από τους δύο σύγχρονους πρωτοπόρους του χορού της Ιαπωνίας, Bakou Ishii και Takaya Eguchi, o τελευταίος χορογράφος είχε σπουδάσει Neue Tanz με τη Μαρία Wigman στη Γερμανία.
Το 1938 Kazuo πολέμησε στην Κίνα και τη Νέα Γουινέα για 9 χρόνια.
Στη Νέα Γουινέα ήταν αιχμάλωτος πολέμου για ένα χρόνο.
Όταν επέστρεψε η εμπειρία του πολέμου τον ενέπνευσε να χορέψει τη “Μέδουσα” σε μία από τις αιτιολογικές σκέψεις του στη δεκαετία του 1950.
Στη δεκαετία του 1950, Kazuo Ohno συναντήθηκε Tatsumi Hijikata, ο οποίος τον ενέπνευσε να ξεκινήσει την καλλιέργεια Butoh (αρχικά ονομαζόταν Ankoku Butoh, ο “Χορός της απόλυτης Σκότους”). Το Butoh εξελίσσεται στη δίνη της μεταπολεμικής Ιαπωνίας. Ο Hijikata, ο οποίος απέρριψε τον Δυτικό χορό παρ ότι ήταν πολύ δημοφιλής εκείνη την εποχή, ανέπτυξε το λεξιλόγιο των κινήσεων και τις ιδέες που αργότερα (1961) ονόμασε το Ankoku κινήματος Butoh-ha.
Το 1959, ο Hijikata δημιούργησε ένα από τα πρώτα έργα Butoh, Kinjiki (Forbidden Colors), με βάση το μυθιστόρημα του Yukio Mishima.
Το 1977 ο Ohno χόρεψε το σόλο Butoh σε σκηνοθεσία Hijikata, “Θαυμάζοντας την Αργεντινή”, που τιμήθηκε με το βραβείο Κύκλου Κριτικών χορού.kazuo Ohno

Το 1980 που η Ιαπωνική τέχνη, λογοτεχνία, αρχιτεκτονική, μόδα, deign, ήταν της μόδας στη Γαλλία, ο Kazuo Ohno είχε προσκληθεί από το 14ο Διεθνές Φεστιβάλ στη Νανσί και περιόδευσε στο Στρασβούργο, Λονδίνο, Στουτγάρδη, Παρίσι και τη Στοκχόλμη.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκινάει η μεγάλη διεθνής καριέρα του.Πολλοί μαθητές απ όλο τον κόσμο έχουν πάει να σπουδάσουν δίπλα του.

Μετά την 90η γενέθλιά του, ήταν ακόμη ενεργός ως χορευτής Butoh.
Η τελευταία του παράσταση ήταν το “Ρέκβιεμ για τον 20ο αιώνα», που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Δεκέμβριο του 1999.
Όμως, κατά το ίδιο έτος είχε πρόβλημα στα μάτια και η σωματική του δύναμη σταδιακά άρχισε να πέφτει.Όμως συνέχισε το χορό παρ όλη την ηλικία του. Όταν ο ίδιος δεν μπορούσε να περπατήσει, χόρεψε με στηρίγματα.
Όταν δεν μπορούσε ούτε σταθεί ούτε με τα στηρίγματα, χόρεψε καθιστός. Όταν τα πόδια του δεν κινούνταν όπως ήθελε, χόρεψε με τα χέρια του.
Όταν δεν μπορούσε ούτε κι αυτό, σύρθηκε στα γόνατα του και το κοινό ήταν τόσο συγκινημένο απλά βλέποντας την πλάτη του.
Πέθανε το 2010 σε ηλικία 103 χρονών. Χόρευε μέχρι τα 100 του.
Βραβεία: Απονεμήθηκε ένα πολιτιστικό βραβείο από Επαρχία Kanagawa το 1993,
ένα πολιτιστικό βραβείο από την πόλη Γιοκοχάμα το 1998 και το Βραβείο Michelagelo Αντονιόνι για τις Τέχνες το 1999.

kazuo Ohnokazuo-ohno-1996Ταινίες: Kazuo Ohno πρωταγωνίστησε στις ταινίες «το πορτραίτο του Mr.O” (1969), “Mandala του Mr.O” (1971) και το “Βιβλίο των Νεκρών Mr.0 ” (1973), σε σκηνοθεσία Chiaki Ναγκάνο στο “The Scene της Ψυχής” (1991) από Katsumi Hirano και “Kazuo Ohno” (1995), σε σκηνοθεσία Daniel Schmid.
Έχει γράψει τρία βιβλία για Butoh, «Το Παλάτι πετά στα ύψη μέσα από τον ουρανό», μια συλλογή από δοκίμια και τις φωτογραφίες, “Dessin» με σχέδια και σημειώσεις σχετικά με τις δημιουργίες Butoh και «Λόγια Εργαστήρι», μια συλλογή από διαλέξεις που αναφέρονται στο εργαστήριό του. Επίσης, «Τροφή για την ψυχή», ένα βιβλίο των επιλεγμένων φωτογραφιών του από το 1930 μέχρι το 1999, έχει δημοσιευθεί.
Λ.Β.

JOSÉ LIMÓN 1908 – 1972

 

Άγη Κοντού
Επιμέλεια  Λίλλυ Βελισσαρίου

Ο JOSÉ LIMÓN είναι ένας απ’ τους θεμελιωτές του σύγχρονου χορού στις ΗΠΑ, τον αιώνα που μας πέρασε, όπως και η Martha Graham, ο Merce Cunningham, ο Paul Taylor κ.α.

limonΣτοιχεία από την τεχνική του συναντάμε στο σύστημα Pilates. Όπως στις ασκήσεις της μεθόδου Pilates έχουμε 6 αρχές (αναπνοή, κέντρο, ροή, συγκέντρωση, έλεγχο, ακρίβεια) έτσι και στο σύστημα του JOSÉ LIMÓN, ο τρόπος ΑΝΑΠΝΟΗΣ είναι κάτι ουσιώδες, γιατί είναι αυτό που επιτρέπει την συνεχή ΡΟΗ της κίνησης. Το ξεκίνημα των κινήσεών του είναι απ’ το ΚΕΝΤΡΟ του σώματος όπως στο PILATES. Επίσης οι κινήσεις του Λιμόν όπως και κάθε άλλη μορφή χορού χρειάζονται απόλυτη ΑΚΡΙΒΕΙΑ στο χρόνο (μουσική) και στον τρόπο. Κατά συνέπεια ο χορευτής πρέπει να έχει τον απόλυτο ¨ΕΛΕΓΧΟ του σώματός του και την ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ να εκτελεί και να συνθέτει τόσο με το μυαλό όσο και με το συναίσθημά του, με όχημα το σώμα.

limonΜπαίνοντας ο 20ος αιώνας, έγιναν σημαντικές αλλαγές και ανατροπές στο χώρο της τέχνης, που ήταν αποτέλεσμα των γενικότερων κοινωνικοπολιτικών αλλαγών. Δοκιμάζονται καινούρια πράγματα. Οι καλλιτέχνες απορρίπτουν τις κρατούσες συμβατικές απόψεις περί του ωραίου. Στο χορό επίσης η άποψη για το σωστό και το ωραίο αλλάζει δραστικά, όχι βέβαια χωρίς έντονες αντιδράσεις από κοινό και κριτική.

Την πρόκληση και το νέο ξεκίνημα άνοιξε η Ισιδώρα Ντάνκαν που χόρεψε ξυπόλυτη, ντυμένη με αραχνοΰφαντους χιτώνες, χωρίς κορσέ, σουτιέν, φορμάκια, ροζ καλσόν, πουέντ, παπουτσάκια χορού κ.α.
Την ακολούθησαν τρεις μεγάλες κυρίες του σύγχρονου χορού, οι επαναστάτριες, Ρουθ Σεντ Ντένις (1879 – 1968), Μάρθα Γκράχαμ (1894 – 1991) και Ντόρις Χάμφρεϊ (1895 – 1958), κατόπιν οι άντρες δυναμικοί χορογράφοι και χορευτές, Χοσέ Λιμόν (1908 – 1972) Έρικ Χόκινς (1909 – 1994).
Εκτός από την άποψη για το ωραίο, άλλαξαν παράλληλα και οι έννοιες που σχετίζονται με τη θεώρηση του σώματος και του φύλου.
Αυτό το βλέπουμε στο χορό, για παράδειγμα στις απελευθερωμένες κινήσεις και στις χειραφετημένες χορογραφίες των γυναικών, αλλά και στη σωματοποιημένη τέχνη του Χοσέ Λιμόν και στις ρωμαλέες χορογραφίες του, που αποδεικνύουν από τη μια πως η θηλυκότητα δεν είναι ασύμβατη με τον δυναμισμό και την ελευθερία, ούτε, από την άλλη, η αρρενωπότητα είναι ασύμβατη με την ομορφιά, την ευαισθησία και την κομψότητα του χορού.
Όσο για την τεχνική, ήδη για τις χορογράφους των αρχών του 20ου αιώνα (Γκράχαμ, Χάμφρει, Γουάιντμαν), η τεχνική δεν ήταν κάτι που έπρεπε να αποκτηθεί, όπως πίστευαν τον 18ο και τον 19ο αιώνα, αλλά να ανακαλυφθεί.
Ο Χοσέ Λιμόν, λοιπόν, ένας απ’ τους σημαντικότερους θεμελιωτές του σύγχρονου χορού, έδωσε στο χορό ένα στιλ ρωμαλέο και αρρενωπό, γεμάτο πάθος, ελευθερία αλλά και κομψότητα.
José LimónΗ τεχνική του και το ιδιαίτερο στιλ του έγινε σημείο αναφοράς για τον μοντέρνο χορό και διδάσκεται σήμερα σε πάνω από διακόσια πανεπιστήμια και ακαδημίες χορού σε όλον τον κόσμο.
Στη διαμόρφωσή του ως χορευτή και χορογράφου έπαιξαν σημαντικό ρόλο η μεξικάνικη καταγωγή του, οι σπουδές του στις ΗΠΑ, η Γκράχαμ, οι δάσκαλοί του Ντόρις Χάμφρεϊ (Doris Humphrey) και Τσαρλς Γουάιντμαν (Charles Weidman), η δε πρωτοτυπία του σχετίζεται με τις επιρροές από τρεις κουλτούρες: την ισπανική, την αζτέκικη και την αμερικάνικη. Αυτά αποτέλεσαν και την υποδομή για την διαμόρφωση της τεχνικής που φέρει το όνομά του.
Ο Λιμόν ενδιαφέρθηκε να εκφράσει την οργανική σχέση τού χορευτή με το περιβάλλον, μέσω της κίνησης. Έβλεπε το σώμα σαν μέσο έκφρασης και επικοινωνίας. Πίστευε πως το κορμί μπορεί να εκφράσει συναισθήματα και συγκινήσεις και όλη την πολυπλοκότητας της ανθρώπινης υπόστασης. Η τεχνική του βοηθά να αναπτυχθούν οι ικανότητές του αυτές. Το χορογραφικό του ιδίωμα διακρίνεται για το έντονο πάθος του, την έκφραση των ανθρώπινων συναισθημάτων, τον αυθορμητισμό και τη μουσικότητα. Μάλιστα, απ’ όλους τους σημαντικότερους χορογράφους του σύγχρονου χορού, ο Λιμόν είναι αυτός που περισσότερο συνέδεσε τόσο στενά τη μουσική με το χορό.
Η τεχνική του αναπτύσσει περαιτέρω τις αρχές της Ντόρις Χάμφρεϊ: πτώση και επαναφορά ή αλλιώς πτώση, ανάκτηση της ισορροπίας και αναπήδηση (fall and recovery /drop andrebound), διακοπή και αλληλουχία (suspension and succession), δυναμική της βαρύτητας και βάρος του σώματος, αντίθεση μεταξύ βάρους και έλλειψης βάρους. Επίσης, δίνεται βάρος στην αναπνοή.
Ως προς την αναπνοή, βοηθά να συνειδητοποιήσει κανείς πώς λειτουργεί, πώς κινείται μέσα από το σώμα, πώς επηρεάζει την κάθε κίνηση και πώς έχει ως συνέπεια τη ρευστότητα στη χορευτική κίνηση, κι όσον αφορά το βάρος, μελετά τη δυναμική χρήση του βάρους σε κάθε μέρος του σώματος και τη ροή της αλληλουχίας κινήσεων η μία μέσα στην άλλη.
Ωστόσο, ο Λιμόν πίστευε ότι μια υπερβολικά δομημένη τεχνική περιορίζει τη δημιουργικότητα. Γι’ αυτό, δεν έδωσε βάρος στην κωδικοποίηση της τεχνικής του, παρά επεδίωξε να αναπτύξει μεθόδους που θα έκαναν τον χορευτή δημιουργικό και θα τον βοηθούσαν να βρει τον δικό του προσωπικό τρόπο έκφρασης με την κίνησή του.
Η τεχνική του δίνει έμφαση στη σαφήνεια και την απλότητα στην εκτέλεση της κίνησης. Περιορίζει την υπερβολική προσπάθεια και την περιττή ένταση που προκαλείται από την κίνηση. Άλλωστε, ο Λιμόν πίστευε ότι μπορούσε να εκφράσει την πιο καθαρή ουσία του χορού, χωρίς περιττές κινήσεις και χειρονομίες.
Για τον Λιμόν τα μεμονωμένα μέρη του σώματος μιλούν τη δική τους γλώσσα του σώματος, με τις επιμέρους ιδιότητές τους. Πχ, χρησιμοποίησε την κίνηση των ώμων σε διαφορετική κατεύθυνση απ’ την ταυτόχρονη κίνηση των βραχιόνων, του κορμού και των ποδιών. Αυτό αποτελούσε μια διάλεκτο, στην προσωπική γλώσσα τού σώματος τού καθενός. Το σώμα για τον Λιμόν ήταν μια ορχήστρα, στην οποία ένα μέρος του σώματος αναπαριστά ένα όργανο, κι ένα άλλο μέρος, ένα άλλο όργανο εντελώς διαφορετικό. Έτσι πολλαπλοί συνδυασμοί κινήσεων μπορούν να γίνουν ανάμεσα στα διαφορετικά μέρη του σώματος.
Η κίνηση των βραχιόνων ήταν πολύ σημαντική, όπως αυτή με το κυρτό σχήμα, και αλληλεπιδρούσε με τον χώρο μέσα από το σχήμα της κίνησης. Επίσης, η συστολή με τον κορμό και η περιστροφή των γονάτων προς τα μέσα και προς τα έξω.

 

Προβληματισμοί περί χορού και Pilates

Λίλλυ Βελισσαρίου

Γιατί αυτός που είναι επαγγελματίας καθηγητής κλασικού και σύγχρονου χορού, όταν περάσει από την εκπαίδευση της μεθόδου Pilates αντιλαμβάνεται την μέθοδο σε βάθος και μπορεί να αναπτύξει τεχνική;MG_0468

Διότι έχει εκπαιδευτεί πριν έρθει σε επαφή με το pilates για τρία χρόνια σε κάποια ανώτερης εκπαίδευσης σχολή χορού. Για να φοιτήσει στο πρώτο έτος, από τα συνολικά 3 χρόνια εκπαίδευσης πριν το δίπλωμα, έχει ήδη κάνει πέντε χρόνια κλασικό μπαλέτο σε ερασιτεχνικό επίπεδο (1-3 ώρες την εβδομάδα) σε κάποια σχολή. Στα συνολικά 3 χρόνια, εκπαιδεύεται καθημερινά για κάποιες ώρες (αν θυμάμαι ήμουν γύρω στις 5 ώρες την ημέρα σχολή). Η εκπαίδευσή του ξεκινάει με ένα μάθημα κλασικού μπαλέτου το πρωί για περίπου μιάμιση ώρα, ενώ μετά εκπαιδεύεται πάνω στην κίνηση του σώματος, στην ανατομία, στο κλασικό και σύγχρονο χορό, σε τεχνικές αναλύσεις, τεχνική χορογραφίας και σύνθεσης, μουσική, ρυθμική, σε τεχνική διδασκαλίας, σε διδασκαλία σε παιδιά με επίβλεψη αλλά και χωρίς επίβλεψη αργότερα και σε κάποια μαθήματα ιστορίας τέχνης, χορού, παράδοσης κ.α. Ταυτόχρονα και πέρα από την θεωρία και την βαθειά γνώση του πάνω στο χορό άρα και το σώμα του, αναπτύσσει και την δική του σωματική τεχνική και χορεύει στη σκηνή, άρα εκτίθεται σε κοινό και κρίνεται. Μαθαίνει πως αντιδρά το σώμα σε πολλαπλούς τραυματισμούς καθημερινά, πως και αν μπορεί να τους αποφεύγει και γενικότερα συνδέει τον νου του με το σώμα του απόλυτα.

Ο καλλιτέχνης χορευτής και μην ξεχνάμε ότι ο χορός είναι τέχνη κι όχι γυμναστική, μαθαίνει να είναι δάσκαλος. Όταν αυτός έρθει σε επαφή με οποιοδήποτε σπορ ή με οποιαδήποτε μέθοδο εκγύμνασης, αποκωδικοποιεί πολύ πιο γρήγορα από κάποιον ερασιτέχνη τις τεχνικές λεπτομέρειες πάνω στο άθλημα. Σύντομα ακόμα και στην καινούργια μέθοδο μπορεί να βρει μονοπάτια και εκείνα τα μικρά μυστικά της διδασκαλίας που του επιτρέπουν να καθοδηγεί με μεγάλη ευκολία τους μαθητές του στο σωστό γι αυτούς.

Επίσης ξεπερνάει στο Pilates, την απλή γνώση των ασκήσεων με τους στόχους που έχουν αυτές. Δεν είναι απλά ένας καλός ή μέτριος ή κακός αναμεταδότης της μεθόδου. Κολυμπώντας μέσα στα χρόνια σιγά σιγά πάνω στη διδασκαλία  ανακαλύπτει μονοπάτια για να μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές του κι αυτό λέγεται εμπειρία.

Ο σοφός, ευφυής και εφευρετικός Joseph Pilates κι ενώ ξεκίνησε να στήνει την μέθοδό του αρχικά για την αποκατάσταση των τραυματιών, όταν ήρθε σε επαφή με επαγγελματίες χορευτές (φαντάζομαι, κρίνοντας από το πλήθος των συνεχιστών μαθητών του που προέρχονται οι περισσότεροι από τον χορό), επέλεξε ότι εκτός από τις κινήσεις του χορού που ενέταξε στο σύστημά του, ότι είχε επίσης και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό,  για να προχωρήσει την μέθοδό του και να την κάνει αυτή που είναι σήμερα.

Μουσική

Εκτός από την σωματική άσκηση το να ακούσεις (πραγματικά χωρίς άλλες σκέψεις) την κατάλληλη μουσική έστω λίγα λεπτά την ημέρα με κλειστά μάτια και προσέχοντας τον ρυθμό της αναπνοής σου (ίσος χρόνος εισπνοή ίσος χρόνος εκπνοή), είναι απόλυτα χαλαρωτικό τόσο για το νευρικό σύστημα, όσο για το σώμα και τον εγκέφαλο.

Υ.Γ. Επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο να ακούσετε το μουσικό κομμάτι

Μουσική

Εκτός από την σωματική άσκηση το να ακούσεις (πραγματικά χωρίς άλλες σκέψεις) την κατάλληλη μουσική έστω λίγα λεπτά την ημέρα με κλειστά μάτια και προσέχοντας τον ρυθμό της αναπνοής σου (ίσος χρόνος εισπνοή ίσος χρόνος εκπνοή), είναι απόλυτα χαλαρωτικό τόσο για το νευρικό σύστημα, όσο για το σώμα και τον εγκέφαλο.

Υ.Γ. Επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο να ακούσετε το μουσικό κομμάτι

Μουσική

Εκτός από την σωματική άσκηση το να ακούσεις (πραγματικά χωρίς άλλες σκέψεις) την κατάλληλη μουσική έστω λίγα λεπτά την ημέρα με κλειστά μάτια και προσέχοντας τον ρυθμό της αναπνοής σου (ίσος χρόνος εισπνοή ίσος χρόνος εκπνοή), είναι απόλυτα χαλαρωτικό τόσο για το νευρικό σύστημα, όσο για το σώμα και τον εγκέφαλο.

Υ.Γ. Επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο να ακούσετε το μουσικό κομμάτι